วันพุธที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2556

อัจฉริยภาพ 8 ด้าน (Multiple intelligences)

บทความนี้ผมเคยแชร์ผ่านทาง Facebook ส่วนตัว โดยการสรุปเรื่องพฤติกรรมเกี่ยวกับอัฉริยภาพด้านต่างๆ แล้วแชร์เป็นหัวข้อแยกอัจริยะแต่ละด้าน ทำให้ผู้ที่ติดตามอ่านต้องตามดูย้อนหลังซึ่งอัจฉริยภาพกลุ่มแรกๆ ที่แชร์ไปนั้นก็ตามหาอ่านได้ค่อนข้างยาก วันนี้ผมเลยจัดรวบรวมข้อมูลที่ได้แชร์ไปทั้งหมดมาไว้ที่เดียว ให้เห็นภาพรวมเกี่ยวกับอัจฉริยภาพทั้ง 8 ด้าน หรือที่เรียกกันว่า Multiple intelligences โดยเนื้อหาส่วนใหญ่ผมสรุปมาจากหนังสือของคุณหนูดี วนิษา เรส ครับผม นอกจากนั้นก็เก็บเล็กผสมน้อยจากการที่ได้อ่านและศึกษาจากหลายๆ แหล่งเพือมาเป็นทุนรอนในการจัดทำการสอนและส่งเสริมพัฒนาการให้ลูกน้อยหอยสังห์คนเดียวที่มีอยู่ในตอนนี้ อย่ารอช้าเราไปดูกันเลยดีกว่าครับ ว่า ทั้ง 8 ด้านนั้นเป็นยังไง

Mind Map เรื่อง อัจฉริยภาพ 8 ด้าน


1 พฤติกรรมของพวกอัจฉริยภาพด้านภาษา พวกนี้จะสนุกกับการใช้ภาษา มีพรสวรรค์ในการเลียนเสียงและเข้าใจการสื่อความหมายในรูปแบบต่างๆ ได้อย่างดีเยี่ยมครับ คนกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรมดังนี้
- ชอบพกหนังสือ
- ว่างไม่ได้ต้องเข้าร้านหนังสือ
- ฟังเพลงใหม่แล้วจำเนื้อร้องได้เร็ว
- ชอบจดบันทึก มีตารางเวลาที่เรียบร้อย
- ชอบแต่งเพลง แต่งกลอน (เจ้าบทเจ้ากลอน พูดอ้อมค้อม ชักแม่น้ำทั้ง 5 เก่งซะด้วย)
- ชอบคุยกับเพื่อนๆ มีเรื่องคุยเสมอ ไม่เคยมีภาวะสุญญากาศในการคุยกับคนกลุ่มนี้ครับ
- จำชื่อคน ชื่อสถานที่ ชื่อสิ่งของได้แม่นยำ

ลูกใครเข้าข่ายจะมีอัจฉริยภาพด้านภาษาและการสื่อสารบ้างครับ
เวลาสังเกตเด็ก ก็จะเป็นพวกเด็กที่พูดได้เร็วกว่าวัย หรือเรียบเรียงคำพูดได้ดีกว่า ชอบแอบฟังผู้ใหญ่พูดแล้วเอาไปใช้พูดในตอนหลังได้ถูกสถานการณ์ จนผู้ใหญ่อึ้งกันไปเลย

2 พฤติกรรมพวกอัจฉริยภาพด้านร่างการและการเคลื่อนไหว
- ชอบเล่นกีฬา
- ชอบเต้น อยู่ไม่สุข ขยับตัวตลอดเวลา
- ชอบประดิษฐ์สิ่งของหรือทำงานฝีมือ
- รักการผจญภัย
- ใช้ภาษาท่าทางในการสื่อสารได้ดี
- อยู่นิ่งได้ไม่นาน
- เวลาจะไปไหนที่ไม่ไกลเกินไปก็จะชอบเดินไปมากกว่า

ลูกชายผมเจ้านาฟต้าเข้าข่ายนี้สุดๆ ชอบไปเล่นวิ่งไล่จับ ปีนป่าย อยู่นิ่งไม่ได้ ชอบทำงานศิลปะ งานฝีมือ เวลาไหว้วานให้ไปหยิบของให้ไม่มีเกี่ยงงอนเลยครับ รีบวิ่งจู้ดไปหยิบให้ทันที เพราะชอบหาเรื่องออกแรงหรือวิ่งไปมาอยู่แล้ว
แต่เด็กบางคนชอบนั่งเล่นของเล่นนิ่งๆ ประเภทจับวางตรงไหนก็ตรงนั้นแบบนี้ไม่ใช่แน่นอน

3 พฤติกรรมพวกอัจฉริยภาพด้านการเข้าใจตนเอง
- ชอบทำงานให้สำเร็จด้วยตนเอง
- มั่นใจในตัวเอง
- ยืนยันความคิดตนเอง
- ชอบมีความฝัน
- อยู่คนเดียวได้ ชิวๆ
- มีเป้าหมายในชีวิตเสมอ บางทีก็ชอบไปตั้งเป้าให้คนอื่นด้วย
- ถ้าไม่ชอบอะไร ก็ปฏิเสธได้ ไม่แคร์สังคม
- รู้ดีว่าตัวเองถนัดอะไร
- ชอบเสนอ ไอเดีย
- คลายเคลียด ได้ด้วยตัวเอง

คนพวกนี้ไม่ง้อใครเลยนะครับเนี่ย เคยมีเพื่อนคนนึงเป็นแบบนี้ เคยเห็นเวลาเจอสถานการที่ควรเครียดมันกลับชิวๆ กลายเป็นว่าเพื่อนๆกลับต้องมาเครียดที่มันไม่เครียด เฮ้อ....... ใครเข้าข่ายบ้าง ยินดีด้วยครับเพราะคนกลุ่มนี้มีความสุขตลอดเวลา จากประสบการณ์ของผมเด็กกลุ่มนี้จะสังเกตยากครับ ต้องรอให้โตจนสามารถสื่อสารความต้องการที่ซับซ้อนของตนเองได้อย่างชัดเจนถึงจะระบุได้ว่าเป็นพวกที่มีอัจฉริยภาพด้านการเข้าใจตนเอง

4 สำหรับพวกอัจฉริยภาพมนุษย์สัมพันธ์และการเข้าใจผู้อื่น มักมีพฤติกรรมดังนี้
- มีเพื่อนเยอะ หลายกลุ่ม กลุ่มละหลายคน
- สนธนากับผู้อืนได้นาน
- เพื่อนๆ วางใจ และมักมาขอความคิดเห็น
- ทักทายผู้อื่นก่อน
- เข้ากับคนง่าย ทำให้ผู้อื่นสบายใจได้
- สังเกตอารมณ์ผู้อื่นได้เร็ว (มีเซ้นต์นั่นแหละ)
- ชอบให้ความช่วยเหลือคนอื่น ชอบทำงานกลุ่ม (งานตัวเองไม่ทำ ชอบทำงานอาสาสมัคร 55)

ครอบครัวผมด้อยพัฒนาอัจฉริยภาพด้านนี้ เพราะเป็นครอบครัวค่อนข้างปิดอยู่กันเองแค่พ่อแม่ลูก มีเพื่อนน้อย มักอาศัยเอาเพื่อนของคนอื่นมาเป็นเพื่อนของตัวเอง 55555 ถ้าใครเจอพวกเราก็ช่วยทักเราก่อนนะครับ ไม่ใช่หยิ่งแต่เพราะครอบครัวเราขี้อาย จะประหม่าเวลาไปทักคนอื่นก่อน
สำหรับในเด็กกลุ่มนี้ก็วิเคราะห์ยากครับ แต่ผมสังเกตว่าเด็กบางคนสามารถให้คนแปลกหน้าอุ้มได้ง่ายๆ เลย ไม่งอแงเวลาเจอคนแปลกหน้า หรือเข้าไปในสถานที่ที่มีคนพลุ่กพล่านก็ยังสงบอยู่ได้ไม่งอแงร้องไห้ ก็อาจจะถือได้ว่ามีพฤติกรรมโน้มเอียงมาทางพวกมนุษย์สัมพันธ์ดีอย่างนี้เหมือนกัน

5 อัจฉริยภาพด้านตรรกะและคณิตศาสตร์
พวกนี้จะมีความสามารถพิเศษเยอะและทำให้คนทึ่งได้เสมอเพราะ
- คิดเลขในใจได้เร็ว
- สนุกกับการคำนวณค่าใช้จ่ายในบ้าน
- จำเบอร์โทรศัพท์ หรือหมายเลขต่างๆได้แม่น (ไม่รู้จะใบ้หวยเก่งหรือเปล่า)
- คาดคะเนน้ำหนัก กะความสูงหรือระยะทางได้แม่น
- ชอบทดลอง หรือทำกิจกรรมวิทยาศาสตร์
- สรุปแนวคิด ความเหมือน ความต่างของเหตุการณ์ต่างๆได้ดี
- คาดเดาเรื่องราวอย่างมีเหตุผลได้ดี
- ชอบจัดหมวดหมู่
- ชอบเล่นเกมส์เกี่ยวกับการวางแผน เช่นหมากรุก

เด็กกลุ่มนี้จะชอบเล่นเกมส์เก็บของ หรือสะสมของมากด้วยนะ ให้แยกของเล่นก็จะชอบและสนุก เวลาพาไปสวนสัตว์ลองให้แยกประเภทสัตว์สิ พวกมีปีก พวกสี่ขา สัตว์น้ำ สัตว์บก อะไรประมาณนี้จะสนุกมาก หรือบางทีก็มีเกณฑ์การแยกประเภทของตัวเอง ตัวอย่างของนาฟต้า ก็เคยแยกนกเพนกวินกับแพนด้าเป็นพวกเดียวกัน เพราะมีสีขาวดำเหมือนกันครับทำเอาผมหน้าหงายไปเลยคิดไม่ถึงกับความคิดของเด็กๆ และที่จะเห็นได้ชัดในการสังเกตเด็กกลุ่มนี้คือจะชอบคณิตศาสตร์เป็นพิเศษครับ รับรู้เรื่องปริมาณได้เร็ว เชื่อมโยงเรื่องปริมาณกับตัวเลขได้เร็ว

6 มาแล้วกับอัจฉริยภาพที่หลายคนรอคอย คืออัจฉริยภาพด้านดนตรีและจังหวะ เป็นอีกหนึ่งกลุ่มที่สร้างสีสันและความสุขให้กับโลกใบนี้ครับ สำหรับคนกลุ่มนี้จะมีแต่คนอยากอยู่ใกล้ เพราะเค้าทำให้คนรอบข้างเพลิดเพลินใจได้ตลอด เรามาดูกันว่าคนกลุ่มนี้เป็นพฤติกรรมยังไงกัน
- ชอบฮัมเพลง ร้องเพลงตลอด
- เห็นร้านคาราโอเกะแล้วคันปาก
- เล่นเครื่องดนตรีได้
- ชอบเคาะโต๊ะ ตบเท้าเป็นจังหวะ
- ชอบเคาะสิ่งของเพื่อฟังเสียง
- แยกเสียงประสานในเพลงได้ รู้ว่าใช้เครื่องดนตรีอะไรบาง (พวกหูเทพนั่นเอง)
- จำเพลงต่างๆได้ โดยเฉพาะเพลงเก่าๆ
- ชอบคำคล้องจอง กลองสัมผัส

ผมชอบอยู่ใกล้คนกลุ่มนี้ เนื่องจากผมเป็นคนร้องเพลงไม่ได้เลย แต่ชอบฟังคนอื่นร้อง เวลาผมร้องเพลงคนข้างๆ จะสะกิดแล้วบอกว่า พอเหอะ จนทุกวันนี้ลูกชายผมก็เริ่มจะมีแนวโน้มร้องเพลงคีร์เดียวแบบผมแล้ว (กลุ้มใจจริง)

ใครที่มีอัฉริยภาพด้านนี้ติดตัวมาซักนิดหน่อย หรือมากล้น ก็ควรพัฒนาอย่างจริงจังนะครับ เพราะนอกจากจะทำให้ตัวเองมีความสุขแล้วยังทำให้โลกสดใสได้ด้วยครับ
เวลาไปปาร์ตี้ที่ไหนเพื่อนๆ ก็จะเรียกหาคุณคนเดียว 555555

7 อัจฉริยภาพอีกด้านที่คิดว่าลูกชายผมเข้าข่ายมากๆ จากการที่ผมเองก็สังเกตนาฟต้ามาหลายปี คืออัจฉริยภาพด้านมิติสัมพันธ์และการจินตภาพ พวกนี้จะมีพฤติกรรมดังนี้ครับ
- ชอบวาดรูป
- จำหน้าคนได้แม่น แม้จะจำชื่อไม่ได้ก็ตาม (อันนี้พ่อนาฟต้าก็เป็น)
- แม่นยำเรื่องเส้นทาง (พ่อนาฟต้าไม่เคยหลง ถึงหลงก็ไม่ยอมรับ ฮ่าๆๆ)
- จัดกระเป๋าเดินทางได้เป็นระเบียบเรียบร้อย
- ชอบจัดบ้านหรือโต๊ะทำงานให้เป็นระเบียบ
- นึกภาพในสมองได้แจ่มชัด
- รื้อและประกอบอุปกรณ์ต่างๆ ได้ง่ายดาย
- ฟังไปวาดรูปประกอบไป
- ชอบชมภาพยนตร์
- ชอบจัดดอกไม้ จัดสวน
- อ่านแผนที่คล่อง
- ชอบถ่ายภาพ
- ชอบต่อเลโก้ จิ๊กซอร์ หรือโมเดล ชอบเล่นเกมส์ปริศนา หาทางออก
ณ ตอนนี้ผมฟันธงว่านาฟต้าเป็นพวกนี้ เพราะชอบเล่นตัวต่อจิ๊กซอร์ กับเลโก้ตั้งแต่เป็นเด็กเล็กๆ และชั้นว่างของของนาฟต้า เค้าจะจัดเอง ใครไปย้ายที่มีเคือง ชอบอธิบายอะไรให้ป่าป๊า ม่าม๊าฟังด้วยการวาดรูป ผมเคยถามเค้าว่าตอนขึ้นไปเรียนว่ายน้ำที่โรงเรียนนาฟต้าอยู่ตรงไหน สระเล็กหรือสระใหญ่ นาฟต้าเดินไปเอากระดาษกับดินสอมาวาดแผนผังสระว่ายน้ำที่โรงเรียนให้ดูแล้วกากบาทจุดที่เค้าอยู่ก่อนลงสระจากนั้นวาดเป็นเส้นทางเดินลงไปในสระพร้อมทั้งทางเดินไปอาบน้ำหลังจากว่ายเสร็จแล้วด้วย แถมยังเปลี่ยนดินสอเป็นสีอื่นๆเพื่อกำหนดจุดที่คุณครูอยู่อีกต่้างหาก ทำเอาป่าป๊าอึ้งไปนานกับแผนภาพของนาฟต้า ที่พอเอาไปเทียบกับสระจริงแล้วเหมือนมาก

8 อัจฉริยภาพด้านสุดท้ายครับ เป็นอัฉริยภาพที่โลกต้องการ คือ อัจฉริยภาพด้านการเข้าใจธรรมชาติ ถ้าขาดเขาแล้วเราจะรู้สึก..... พวกนี้จะมีพฤติกรรมดังนี้
- ชอบท่องเที่ยวตามแหล่งธรรมชาติ ชมนกชมไม้
- คาดเดาภูมิอากาศในวันนั้นได้
- รักสัตว์ เห็นสัตว์ต้องเข้าไปเล่น ไปจับ
- จมูกดี ได้กลิ่นดิน แดด ฝน ได้
- ปลูกต้นไม้ได้งอกงาม
- อยู่นอกห้องปรับอากาศได้ (คนสมัยนี้อยู่ไม่ค่อยได้ ขาดแอร์แล้วจะตาย)
- ชอบใช้ผลิตภัณฑ์จากวัสดุธรรมชาติ
- สนใจการทำอาหาร ปั้นดิน หล่อโลหะ แกะสลักน้ำแข็ง

พออ่านจบผมนึกถึงกลุ่มกรีนพีชเป็นอันดับแรก ในกลุ่มนี้ต้องมีแต่คนพวกนี้แน่ๆ และที่สำคัญคนธรรมดาทั่วไปจะต้องอาศัยคนเหล่านี้เพื่อคงความสมดุลในธรรมชาติเอาไว้ พ่อของผมเป็นคนนึงในกลุ่มอัจฉริยภาพด้านเข้าใจธรรมชาติ พ่อผมชอบปลูกต้นไม้มาก ปลูกเก่งกล้วยไม้พันธุ์ไหนที่ว่าเลี้ยงยากไม่ค่อยออกดอก เอามาเหอะแกปลูกให้ออกดอกได้หมด แถมเวลามีนกมาเกาะและร้องที่บ้านพ่อผมฟังแล้วแยกออกด้วยว่าเป็นนกอะไร แต่อัจฉริยภาพด้านนี้ติดมาที่ลูกชายก็คือตัวผมแค่นิดเดียว น่าเสียดายเนอะ นอกจากพ่อผมแล้ว ผมยังรู้จักคนอีกคนที่เป็นอัจฉริยภาพด้านนี้เธอเรียนคณะสัตวแพทย์ เพื่อนๆทุกคนจะรู้ดีว่าถ้าเห็นสัตว์ป่วย บาดเจ็บ หรือเป็นอะไรก็ตามให้มาบอกเธอ แล้วเธอจะรีบไปช่วยทันที เหมือนเป็นแม่ชีเทเรซ่าของเหล่าสัพสัตว์เลยทีเดียว

อับขึ้นมาครบหมดแล้วกับอัจฉริยภาพ 8 ด้าน ลองสังเกตกันครับว่าใคร หรือลูกใครมีลักษณะที่เข้าข่ายอัจฉริยภาพด้านไหน สำหรับคนที่ยังก้ำกึ่ง หรือตัดสินใจไม่ได้ว่าตัวเองเป็นด้านไหน อาจเป็นเพราะว่ามีอัจฉริยภาพครบทุกด้านก็ได้ (จริงๆ นะไม่ได้ล้อเล่น) แต่ผมก็มีอีกวิธีที่จะช่วยสังเกตคือให้ลองบันทึกกิจกรรมในแต่ละวันว่าเราทำอะไรบ้าง ทำต่อกันซัก 2-3 วัน แล้วเอามาแยกเก็บเป็นสถิติดูว่ากิจกรรมไหนที่เราทำบ่อยสุดและมีความสุขกับมัน อันนั้นแหละครับคือตัวคุณ แล้วค่อยมาเทียบกับพฤติกรรมในกลุ่มต่างๆ นี้ ........สำหรับพ่อแม่ ผมแนะนำให้หาของทั้งครอบครัวเลย พ่อ แม่ ลูก เพื่อประเมินหาแนวทางการเรียนรู้ของครอบครัวครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น